Antonina Obrał – Sprawiedliwa z Pasiecznej
Pragniemy przedstawić naszym czytelnikom postać mało znaną w naszej gminnej świadomości a jakże ważną i szlachetną. Antonina Obrał z Pasiecznej – Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata.
Przedwczoraj, 6 marca obchodziliśmy Europejski Dzień Pamięci Sprawiedliwych. Postanowiliśmy jednak nie pisać wtedy o tej sprawie ale połączyć to z Dniem Kobiet. Chcieliśmy pokazać, że kobiety to nie tylko słaba płeć, ale także osoby dzielne i szlachetne, które naprawdę wiele ryzykowały dla ratowania drugiego człowieka. To hołd dla kobiet naszej Gminy.
Przed wojną Antonina Obrał, mieszkała niedaleko Bochnii w należącym do wsi Gierczyc przysiółku Czyżyczka. Nie była osobą zamożną i utrzymywała się z roli. Ważnymi osobami, o których należy tutaj wspomnieć są sąsiedzi, którzy wspólnie z nią również uzyskały tytuł Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. Byli to Edward Kozub – właściciel majątku w Gierczycach, oraz sąsiadka Pani Obrał – Antonina Maciuszek.
Zaraz po tym, jak Niemcy wkroczyli do Bielska-Białej, rodzina żydowska: Pan Gutfreund (imię nie jest znane) z żoną Erną, synem Kurtem oraz ich krewną Suzi Volkman, uciekli do wsi Gierczyce pod Bochnią, gdzie mieszkali ich krewni. W 1941 r. Niemcy deportowali wszystkich mieszkańców owej wsi, którzy byli pochodzenia żydowskiego (w tym rodzinę Gutfreunds i Suzi Volkman) do getta w pobliskiej Bochni.
Pan Edward Kozub próbował wyciągnąć ich stamtąd i przekonał władze niemieckie, że będą mu potrzebni jako siła robocza w gospodarstwie. Udało mu się, ale zdawał sobie sprawę, że Niemcy w każdej chwili mogą pojawić się w jego majątku, by ponownie deportować rodzinę. Kozub wymyślił, że dobrym miejscem na ich ukrycie będzie usytuowany na uboczu dom Antoniny Obrał. Nasza bohaterka zgodziła się. Pomoc zadeklarowała również sąsiadka Antonina Maciuszek, która zobowiązała się pomagać w wyżywieniu ukrywającej się na strychu jej domu rodziny.
Według zeznań jakie przed Instytutem Yad Vashem złożyła ukrywająca się rodzina, Antonina Maciuszek wspierała Antoninę Obrał, aż do 1945 roku do czasu wyzwolenia wsi przez Armię Czerwoną. Podkreślali przy tym, że żadne z nich nie żądało płatności, czy innego zadośćuczynienia za okazaną pomoc, a wszystko, co zrobili, było z dobroci serca i współczucia.
Antonina Obrał po wojnie przeprowadziła się na ziemie odzyskane, właśnie do Pasiecznej. Mieszkając tu nie zdawała sobie sprawy, że uzyskała status Sprawiedliwej Wśród Narodów Świata . Dopiero w dwa lata później, w 1981 roku, za sprawą komunikatów radiowych informacja dociera do Pani Antoniny, dzięki czemu udała się wraz synem Eugeniuszem do Warszawy na uroczystość wręczenia medalu, dyplomu oraz honorowego obywatelstwa Izraela.
Nasz mieszkanka żyła wśród nas jako osoba skromna, nie chwaląc się swoją odwagą. Odeszła w 1996. Jej grób znajduje się w Pasiecznej na cmentarzu.
Historia niemal jak z filmu, a jej bohaterem była kobieta z naszej Gminy. To w naszym przekonaniu dobitnie pokazuje, że kobieta to jednak nie słaba płeć czy „puch marny”. Pani Antonina wykazała się wielką odwagą, bo należy tutaj wspomnieć, że tylko na terenie okupowanej Polski karą za ukrywanie Żydów była śmierci. Warto o tym pamiętać i mieć tę świadomość, że w naszej Gminie mieliśmy takich bohaterów.
Marcin Burski
Żródło: Gazeta „U nas” nr 4, labiryntarium.pl
foto: labiryntarium.pl